مقدمه: انسداد دیستال ICA یا پروگزیمال MCA به عنوان انفارکتوس بد خیم شناخته می شود. بر اساس بررسی های انجام شده، در 13% موارد اتوپسی شده انفارکتوس های مغزی سوپراتنتوریال تورم شدید مغزی مشاهده میگردد که می تواند به هرنیاسیون مغزی و بروز مرگ منجر گردد. عمل جراحی Decompressive Craniectomy یکی از روش های جراحی است که ابتدا با هدف کاهش ICP ناشی از تومور و سپس به عنوان روش درمانی موثر در کاهش تورم و فشار مغز در موارد ایسکمی شدید مغزی پیشنهاد شد و از آن زمان تا کنون به روش های مختلف و توسط جراحان مختلف در درمان موارد مشابه مورد استفاده قرار گرفته است. در خصوص اندازه، زمان انجام، واندیکاسیون های این عمل جراحی و همچنین رزکسیون بافت مغزی نکروتیک متعاقب انجام کرانیکتومی اختلاف نظرهایی وجود دارد. انجام این عمل در موارد انفارکتوس لوب غالب موضوع دیگری است که هنوز مورد بحث است.نتیجه گیری: با توجه به مطالعات انجام شده و نتایج بدست آمده، انجام کرانیکتومی دکمپرسیو در ساعات اولیه بروز حمله انفارکتوس مغزی و بخصوص در بیماران جوان تاثیر زیادی در کاهش مورتالیتی ناشی از انفارکتوس بدخیم MCA خواهد داشت. انجام این عمل در موارد انفارکت همیسفر غالب نیز نتایج خوبی در بر داشته است و لذا انجام عمل جراحی مذکور در موارد مشابه به منظور کاهش مورتالیتی و موربیدیتی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: بیماری دیابت که در ایران از شیوع قابل توجهی برخوردار است، مشکلات، خطرات و هزینه های فراوانی را برای فرد و جامعه به همراه دارد. یکی از عوارض مهم دیابت، درگیری عروق بدن است و عروق مغزی هم از این قاعده مستثنی نیستند که در صورت عدم کنترل، منجر به سکته مغزی که شایع ترین بیماری ناتوان کننده نورولوژیک است، می شود. یکی از مهم ترین عروق مغزی، شریان مغزی میانی است که 85% خون نیمکره های مغزی توسط این شریان تامین می شود. از این رو، این مطالعه با هدف تعیین میانگین سرعت جریان خون شریان مغزی میانی در افراد دیابتیک انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعــه مقطعــی (cross-sectional) در سال 1383 و بر روی 81 نفر از بیماران دیابتی مراجعه کننده به بیمارستان فیروزگر شهر تهــران که اندیکاسیون (Transcranial Doppler) TCD را داشتند و همچنین فاقد هرگونه سابقه تایید شده و مستند انفارکتوس قلبی (Myocardial infarction=MI) و یا سکته مغزی (Cerebrovascular attack=CVA) بودند، انجام گرفت. بیماران در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) تهران تحت TCD قرار گرفتند. همچنین متغیرهای دموگرافیک و نیز مقادیر (Triglyceride) TG, Cholesterol, (Low density lipoprotein lipid) LDL, (High density lipoprotein lipid) HDL, HbA1C و (C-reactive protein) CRP در مورد هر بیمار ثبت گردید. در نهایت کلیه اطلاعات توسط نرم افزار آماری SPSS (version 13) تحت آنالیز آماری قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی بیماران 55.91 (SD=11.05) سال بود. میانگین سرعت جریان خون در شریان های مغزی میانی راست و چپ به ترتیب 50.74 (SD=15.65) سانتی متر در ثانیه و 48.87 (SD=15.96) سانتی متر در ثانیه بود. همچنین میانگین سرعت جریان خون انتهای دیاستولی شریان مغزی میانی راست و چپ به ترتیب 34.82 (SD=12.80) سانتی متر در ثانیه و 33.60 (SD=13.58) سانتی متر در ثانیه بود. بین مدت زمان ابتلا به دیابت و سرعت جریان خون انتهای دیاستولی شریان مغزی میانی راست، ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (P=0.025, rPearson = -0.218). نتیجه گیری: از آنجایی که از مهم ترین ویژگی های حوادث مغزی- عروقی، قابل پیشگیری بودن آنهاست و از طرفی درمان دارویی محدودی برای بیماران حوادث مغزی- عروقی وجود دارد، به نظر می رسد، TCD نقش مهمی در تشخیص این مساله مهم و پیشگیری از آن دارد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ارتباط معکوسی بین مدت زمان ابتلا به دیابت و سرعت جریان خون شریان مغزی میانی وجود دارد . به نظر می رسد این نتایج بیانگر تغییرات عروقی در افراد دیابتی است که می تواند منجر به بروز ایسکمی مغزی در این افراد شود و همچنین اهمیت درمان توسط داروهای ضدانعقادی و یا ضد تجمع پلاکتی به منظور پیشگیری از حوادث مغزی- عروقی در افراد دیابتی را نشان می دهد.

زمینه و اهداف: وجود واریاسیون های آناتومیک در شریان مغزی میانی، یکی از مشکلات موجود طی اقدامات تشخیصی و درمانی محسوب می گردند. هرچند شیوع این واریاسیون ها در شریان مغزی میانی پایین است، ولی با توجه به فراوانی قابل توجه آنوریسم در این شریان عمده مغز، شناسایی این اختلالات و دانستن شیوع آنها ضروری است. هدف از مطالعه فعلی، بررسی واریاسیون های شریان مغزی میانی در 100 نمونه مغز انسانی مذکر در استان آذربایجان شرقی است.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی، نتایج تشریح 100 نمونه مغز مذکر انسانی که به علل نامشخص فوت نموده اند، در مرکز پزشکی قانونی استان آذربایجان شرقی طی مدت یک سال مورد بررسی قرار گرفت. پس از عکسبرداری از نمونه ها، با بررسی مجدد این تصاویر، شریان مغزی میانی در دو طرف بررسی و واریاسیون های موجود طبقه بندی گردید. نتایج با نمای آناتومیک مرجع در منابع مربوطه مقایسه شده اند.یافته ها: در این مطالعه 100 نمونه مغز مذکر از افراد 25 تا 50 ساله تشریح گردید. محل جدا شدن شاخه مرکزی یا سوراخ کننده در تمامی موارد طبیعی بود. نمای آناتومیک مطابق با کتب آناتومی مرجع، فقط در 43% موارد وجود داشت. همچنین شریانی مغزی میانی دوگانه فقط در 1% موارد وجودداشت و موردی از وجود شریان مغز میانی فرعی مشاهده نگردید. تاثیر سایر واریاسیون های ثبت شده (6 گروه) از نظر تشخیصی و درمانی قابل بررسی است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه فعلی، واریاسیون های عمده شریان مغزی دو گانه و فرعی در حد متوسط تا پایینی مشاهده می گردند. اهمیت سایر موارد از نظر تشخیصی و درمانی قابل بررسی است.

سابقه و هدف: با در نظر گرفتن اینکه 85 درصد سکته های ایسکمیک در محدوده شریان مغزی میانی رخ می دهد و اینکه سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال یک روش حساس و غیر تهاجمی برای بررسی جریان خون عروق مغزی است، هدف از این مطالعه اندازه گیری تغییرات جریان خون این عروق در طی سکته ایسکمیک این شریان بود تا بتوان پیش بینی درست و سریعی از ایجاد و پیش آگهی این سکته ها داشت.مواد و روشها: در این مطالعه که بصورت توصیفی انجام گرفت، شریانهای سیستم گردش خون قدامی مغز 44 بیماری که از سکته مغزی در محدوده شریان مغزی میانی رنج می بردند و برای اولین بار دچار سکته مغزی شده بودند، توسط TCD (Transcranial Doppler) بررسی شد.یافته ها: حداکثر سرعت سیستول (PSV) و سرعت متوسط جریان (MFV) در شریان مغزی میانی همان طرف کاهش پیدا کرده بود که باعث غیر قرینگی بیش از 15% در 61.4% از بیماران شده بود(P<0.005) . PSV و MFV در شریان مغزی قدامی افزایش پیدا کرده بود که باعث افزایش نسبت همان طرف مقابل در 72/2 درصد از بیماران شده بود(P<0.005) . اندکس ضربان (PI) در شریان مغزی میانی همان طرف نسبت به شریان مغزی میانی طرف مقابل افزایش معنی داری نشان داد که بیانگر مقاومت عروق دیستال بود. اندکس مقاومت (RI) در شریان مغزی میانی همان طرف و طرف مقابل تفاوت معنی داری نداشت و این اندکس ارتباطی با اندازه نهایی انفارکت نداشت.نتیجه گیری و توصیه ها: انفارکت های ایسکمیک شریان مغزی میانی باعث کاهش MFV و PSV در شریان مغزی میانی همان طرف و افزایش MFV و PSV در شریان مغزی قدامی همان طرف می شوند.

زمینه و هدف استرس اکسیداتیو به شدت در اختلال عملکردی و عصبی ناشی از ایسکمی خون رسانی مجدد (IR) دخیل است؛ بنابراین، استراتژی های استفاده از آنتی اکسیدان ها برای معکوس کردن آسیب ناشی از IR مورد بررسی قرار گرفت. موسیر، گیاهی است که خواص آنتی اکسیدانی آن به خوبی اثبات شده است؛ اما پتانسیل محافظت عصبی آن در برابر ایسکمی مغزی موردبررسی قرار نگرفته است. ازاین رو، مطالعه حاضر برای ارزیابی تاثیر پودر پیاز موسیر در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از IR طراحی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از 4 گروه 7 تایی رت نر نژاد ویستار استفاده شد که شامل: گروه های شم، سکته، سکته تیمار شده با پودر پیاز موسیر و گروه تیمار شده با پودر پیاز موسیر به تنهایی بودند. پس از 8 هفته تیمار خوراکی، رت ها به مدت یک ساعت در وضعیت انسداد شریان مغزمیانی (MCAO) قرار می گرفتند. پس از 22 ساعت خون رسانی مجدد، سطح فعالیت کاتالاز (CAT)، گلوتاتیون پراکسیداز GPX و مقدار سوپراکسید دیسموتاز SOD و مالون دی آلدیید (MDA) بافت مغز بررسی شد. نتایج پیش تیمار با پودر پیاز موسیر منجر به افزایش معنی دار سطوح CAT (P<0/001)، GPX (P<0/05)، SOD (P<0/01)؛ و کاهش معنی دار سطح MDA (P<0/01) در گروه های موسیر + MCAO در مقایسه با گروه های MCAO شد. نتیجه گیری: مصرف خوراکی پیاز موسیر، آسیب کانونی ایسکمی مغزی/ IR را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. مکانیسم دفاعی در برابر ایسکمی مغزی با افزایش فعالیت آنتی اکسیدان های مرتبط با پاتوژنز ضایعه همراه است.

زمینه و هدف: سونوگرافی داپلرترانس کرانیال (TCD) روشی غیر تهاجمی، ارزان، سریع و مفید در ارزیابی و تعیین محل ایجاد پاتولوژی در بیماران مبتلا بـه سکته مغزی حاد بخصوص در محدوده شریان مغزی میانی (MCA) است. این تحقیق با هدف بررسی ارزش پیشگویی مقایسه وضعیت همودینامیک شریان مغزی میانی توسط سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال و بررسی روند بهبود عملکرد این بیماران در طی 1 و 6 ماه بعد از شروع بیماری انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه آینده نگر تعداد 102 بیمار مبتلا به سکته مغزی حاد مراجعه کننده به بخش نورولوژی بیمارستان سینا شهر همدان در طی سال 1384 مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تمامی بیماران اقدامات درمانی معمول و CT Scan بدون ماده ی حاجب همچنین سونوگرافی داپلرترانس کرانیال در 24 ساعت اول بستری انجام گردید. بیماران بر حسب اطلاعات TCD به سه گروه دارای خونرسانی طبیعی دو طرفه (گروه اول)، خونرسانی غیر طبیعی یک طرفه (گروه دوم) و خونرسانی کاهش یافته دو طرفه (گروه سوم) تقسیم شدند. عملکرد حرکتی بیماران در طول بستری، یک ماه و 6 ماه بعد از ترخیص توسط یک متخصص نورولوژی مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون آماری کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین سنی بیماران 12.67±65.39 سال و 48% مرد بودند. عملکرد حرکتی در سمت گرفتار، در هر سه گروه دارای روند بهبودی معنی داری بود (p<0.05) و در مقایسه با یکدیگر در ماه ششم گروه دوم دارای روند بهبودی ضعیف تری نسبت به گروه اول و سوم بود (p<0.01). با این حال روند بهبود اختلالات اسفنکتری و تکلم در بین سه گروه یکسان بود (p>0.05).نتیجه گیری: بررسی تغییرات همودینامیک در محدوده شریان مغزی میانی به کمک TCD دارای ارزش پیشگویی کننده در بهبود عملکرد حرکتی بیماران مبتلا به سکته مغزی حاد در شش ماه بعد از ترخیص بود.

انسداد شریان میانی مغز از شایعترین علل سکته های موضعی مغزی (ایسکمی) در انسان می باشد. استفاده ازمدلهای حیوانی ایسکمی موضعی و مطالعه جنبه های مختلف آثار پاتوفیزیولوژیکی آنها می تواند اطلاعات مفیدی در مورد نقش میانجی های عصبی آزاد شده از سلولهای صدمه دیده و عمل کرد داروها در جلوگیری از گسترش و یا درمان ضایعات سکته مغزی ارائه نماید. برای ایجاد مدل تجربی ایسکمی موضعی- موقتی مغزی در حیوانات آزمایشگاهی تعداد 21 موش صحرایی (400-300 گرم) را با کلرال هیدرات  (400 mg.kg ip) بیهوشی نموده و پس از آماده سازی؛ شریان کاروتید مشتراک راست تا محل انشعاب آن به کاروتید خارجی و داخلی جدا گردید. سپس از طریق شریان کاروتید داخلی و با استفاده از نخ نایلون آماده شده شریان میانی مغز را مسدود نموده و ایسکمی موضعی مغزی ایجاد گردید. بعد از گذشت 90 دقیقه نخ نایلون را با دقت از شریان کاروتید خارج نموده و جریان خون در منطقه ایسکمیک مجددا برقرار گردید. سپس نواحی برش داده شده را بخیه زده و اجازه داده شد تا حیوان از بیهوشی خارج شود. 24 ساعت بعد از برقراری مجدد جریان خون مغزی؛ رفتارهای نورولوژیکی حیوان براساس تست استاندارد بررسی و درجه بندی شد. در پایان با کمک داروی بیهوشی حیوان را کشته؛ با دقت مغز را درآورده؛ بعد از آماده سازی و برش دادن، رنگ آمیزی نموده و توسط دوربین از برشها عکس برداری و با کمک برنامه رایانه ای سطح ناحیه انفارکته شده محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد با این روش میتوان بدون نیاز به بازکردن جمجمه، با ضریب اطمینان بالا ایسکمی- موضعی مغزی در موش صحرایی ایجاد نمود و با کمک آن نقش تخریبی و یا محافظتی مواد آزاد شده از سلولهای صدمه دیده و یا میانجی های عصبی را در آسیب های مغزی را مطالعه نمود. علاوه بر این با برقراری مجدد و دایمی جریان خون منطقه صدمه دیده (ایسکمیک) میتوان مکانیسم های پاتوفیزیولوژیکی ضایعات ناشی از آنرا نیز مطالعه نمود.